ĐERDAP- GVOZDENA KAPIJA DUNAVA

Reka Dunav- večito neiscrpna i neispričana priča. Nacionalni park Đerdap, Gvozdena kapija Dunava, lepota koju je stvorio Bog i čovek. Mesto gde se spaja prirodno, kulturološko, istorijsko, antropološko nasleđe. Početak ljudske civilizacije. Velika i moćna reka, poput ukroćene goropadi, probija se kroz visoke stene južnih Karpata i krči sebi put ka Vlaškoj niziji.

Reka Dunav- večito neiscrpna i neispričana priča. Nacionalni park Đerdap, Gvozdena kapija Dunava, lepota koju je stvorio Bog i čovek. Mesto gde se spaja prirodno, kulturološko, istorijsko, antropološko nasleđe. Početak ljudske civilizacije. Velika i moćna reka, poput ukroćene goropadi, probija se kroz visoke stene južnih Karpata i krči sebi put ka Vlaškoj niziji.

Reku u svojim spisima pominju pre mnogo vekova Herodot i Strabon , nazivajući je Ister. U pisanim izvorima starih Grka, pominje se pod imenom Mateos, što znači srećan. Feničani ga nazivaju Fision, a Rimljani Danubius, što znači onaj koji teče. Kelti upotrebljavaju reč Danuvius. Od ovih reči izvedeni su nazivi Dunav, Duna, Dunarea, Danubio, Di Donau, L Danib.

Da prođemo kroz Gvozdenu kapiju Dunava.

 

ĐERDAP- GVOZDENA KAPIJA DUNAVA

DECEBAL

Na desetak kilometara od graničnog prelaza na hidroelektrani Đerdap, na rumunskoj strani, na ušću reke Mrakonije u Dunav, nailazi se na uklesanu figuru u steni. Uklesan je kralj Dačana- Decebal, a stotinak metara dalje, na zavoju Dunava- manastir Mrakonija.

Veliki broj intelektualaca i običnih građana Rumunije, našlo se na meti diktatorskog režima Nikolaja Čaušeska. Jedan od njih je i Iosif Konstantin Dragan.

Politički nekorektan za vreme diktature Nikolae Čaušeska, emigrirao je u Srbiju, a odatle uz garanciju prebačen u Italiju, pa u Ameriku. Tamo je stekao ogromno bogatstvo. Nakon pada Čaušeska, vraća se u domovinu. i dobija dozvolu od vlasti da o svom trošku iskleše statuu poslednjeg kralja Dačana. Odabrao je liticu kod manastira Mrakonija. Biznismen je stenu kupio 1992. godine, potrošio milione na svoju zadužbinu.

U klesnju sklupture nisu se mogle koristiti mašine zbog nepristupačnosti terena. Sklupturu su čitavu deceniju klesala dvanaest klesara alpinista. Uz pomoć pneumatskih čekića i dinamita ucrtavali su konture Decebalovog lica. Nakon jedne decenije izgradili su statuu za Ginisa- visoka 42,9 metara, široka 31,6 metara a samo jedno oko iznosi 4,3 metara, a nos je dugačak 7 metara. 

To  je najveći stenski reljef u Evropi.

Decebal je poslednji kralj Dačana koji je vladao u razdoblju od 87. do 106. godine. Ujedinio je dačanska plemena i odolevao napadima Rimljana. Nije se mogao odupreti nadmoćnoj vojsci cara Trajana, koja je u dva navrata prodrla u zemlju Dačana. Posle pada dačanske prestonice Sarmigetusa 105. godine, Decebal je nastavio otpor na severu zemlje. Nakon što je bio opkoljen, izvršio je samoubistvo. Time je nestala i samostalnost Dačana, a njihova zemlja postala je rimska provincija Dakija.

Decebalovo pravo ime je bilo Diurpanej, ali je nakon pobeda u ratovima tokom 84—85. godine protiv Rimljana, nazvan Decebal što verovatno znači „snaga Dačana“

 

 

TRAJANOVA TABLA

 

Na srpskoj strani nailazi se na ostatke Trajanovog puta, koji je na nekim mestima uklesan u stene. Veći deo puta potopljen je, prilikom izgradnje hidroelektrane.Zbog vojnog pohoda, imperator Trajan izgradio je Via Traiana, odnosno put koji je vodio od Beograda uz Dunav kroz Đerdap. Svedok vremena je Trajanova tabla, odnosno TABULA TRAIANA . Nalazi se u blizini Tekije i vidljiva je samo iz plovnog objekta. Ovi spomenici su svedočanstva Trajanovog pohoda na Dačane. Prilikom izgradnje hidroelektrne Đerdap odlučeno je da se Trajanova tabla iseče iz prvobitne stene i postavi u stenu 21,5 metara iznad prvobitnog mesta, tako da bude vidljiva s reke. Premeštanje table je u periodu septembar 1967 – maj 1969. obavila firma „Venčac“ iz Aranđelovca. Stenu od trista tona, radnici, uz pomoć štapa i kanapa, bezbedno su izmestili, neoštećenu, čak na 21 metar iznad nivoa vode i tako spasili monumentalni istorijski spomenik od izuzetnog značaja.

Natpis na Trajanovoj tabli:

IMP CAESAR DIVI NERVAE FNERVA TRAIANVS AUG GERMPONTIF MAXIMVS TRIB POT IIIIPATER PATRIAE COS IIIMONTIBVS EXCISI. ANCO..BVSSVBLATIS VIA. .E.

Imperator Cezar, božanskog Nerva sin, Nerva Trajan Augustus Germanik, vrhovni sveštenik, zastupnik naroda po X put, otac domovine, konzul po IV put, savladavši planinsko i dunavsko stenje, sagradio je ovaj put.

I nakon dva milenijuma, suprotstavljeni na obe strane Dunava, prkoseći jedan drugome, stoje Decebal i Trajan.

 

Trajanova tabla

 

MANASTIR MAKRONIJA

Nedaleko od statue, nalazi se manastir Mrakonija. Sagrađen je na mestu gde je nekada bila signalna stanica sa koje se nadgledala plovidba kroz uski deo Dunava. Mrakonija znači skriveno mesto ili mračna voda. Meštani su ga prozvali „Manastir pod vodom“ . Unutrašnjost crkve podseća na botaničku baštu, jer da bi došli do oltara, mora se proći kroz uzan hodnik koji je ukrašen fikusima, palmama, bedžaminom, filadendronima…zatim se nailazi na drvena, rezbarna vrata, iza kojih se vrši Božija služba i koja vode do oltara sa koga nas zabrinuto gleda Mati Božija i arhangeli. Ovaj manastir ima burnu prošlost. Manastir je osnovan 1523. Osnivač manastira je Nikola Garlisteanu, tadašnji guverner pogranične oblasti Karaš- Severin. Ali se pominje Stari manastir u istorijskim zapisima, kada su nakon bitke kod Varne i pada Carigrada, 1453. godine, Mrakonijevi monasi našli utočište u Oršavi.

 

Manastir je razoren tokom rusko-tursko-austrijskog rata 1787-1792. Obnovljen i ponovo porušen 1968. zbog izgradnje hidroelektrane.

1823. godine pronašli su među njegovim ruševinama pečat stare crkve sa zanimljivim natpisom na slovenskom jeziku. Još jedno zanimljivo otkriće nastalo je 1835. godine kada je pronađena ikona Bogorodice u ruševinama, koju je kasnije na izložbi u Beču izložio slikar iz Minhena.

Kada je veoma nizak vodostaj Dunava mogu se videti ruševine starog mesta u obliku krsta.
Crkva je najpre bila posvećena Svetom Iliji.

Nakon pada komunističkog režima, 1989. mitropolit Oltenija pokrenuo je inicijativu za ponovno uspostavljanje manastira Mrakonija, tako da je 1993. godine položen kamen temeljac nove crkve, a radovi su završeni 1999-2000.
Trenutna crkva je posvećena Svetim Arhanđelima Mihailu i Gavrilu i Svetoj Trojici .

 

 

Magistralni put, izgrađen u doba Čaušeska, vodi uz Dunav. Duž magistrale oko Dunava nalazi se veliki broj kuća za izdavanje, ribarske kolibe, restorani sa ribljim specijalitetima..Naše komšije maksimalno koriste reku za razvoj turizma i ugostiteljstva, što se ne može reći za nas. Postoje manja naseljena mesta duž Dunava. Kuće i dvorišta su izgrađene i uređene u ravničarskom, odnosno banatskom stilu.

 

Orșova, Mehedinți

Gradić koji fascinira- Oršava. Naizgled neugledno mesto, smešteno u zalivu Dunava, broji oko 10000 stanovnika. Dunav nekako daje posebnu čar i dušu ovom mestu. Dok se približavate gradiću, naziru se omanji stambeni blokovi, kuće koje se postepeno izdižu na obližnjem uzvišenju. Osećaj- kao da ste na moru. Dunav blješti na suncu, plavi se kao more, zapljuskuje obalu. Na ulazu u grad nalazi se omanje brodogradilište, pristanište. Pruža se i dugačka popločana ulica pored reke. I sve kuće i zgrade gledaju na Dunav. Ceo gradić okrenut je Dunavu.

Deo Oršave potopljen je, između 1965. i 1970. godine, nakon što je izgrađena brana. Nove kuće su izgrađene na uzvišenju iznad nivoa vode.

Oršava se nalazi u krajnjem jugozapadnom delu zemlje, u pokrajini Banat. Oršava je drugi po značaju grad u okrugu Mehedinci, u blizini granice sa Vlaškom. Naspram grada se nalazi srpsko mesto Tekija.

Svinița, Mehedinți

Srpsko selo Svinjita broji oko 870 stanovnika. Nalazi se, vazdušnom linijom, nedaleko od Donjeg Milanovca. Deli sudbinu mnogih srpskih pa i rumunskih naselja. Meštani kažu da sve više i više ljudi odlaze u zemljama Evropske unije u potrazi za bolje plaćenim poslom ili u nekom većem centru. U selu mahom ostaju stariji ljudi. Iako u selu postoji škola, ambulanta, iako je geografski položaj povoljan, ljude je nemoguće zadržati. Kažu i da bi rado posetili maticu, ali infrastruktura je nepovoljna. Iako je Srbija stotinak metara preko Dunava, potrebno je preći oko pedesetak kilometara do graničnog prelaza. Zato, retko ko prelazi Dunav.

 

ĐERDAP- GVOZDENA KAPIJA DUNAVA- KAZAN

 

Pročitajte još:

ТРЕСКАВАЦ – Vârful Trescovat

 

Pored magistralnog puta uzdižu se krečnjačke stenovite litice Kazana. Ovo mesto karakteriše strm nagib i brz tok vode, nagle promene u širini i dubini korita reke, kao i snažni vrtlozi. Stiče se utisak da ključa vodena površina. O lepoti Kazana i uopšte nacionalnog parka Đerdap, izlišno je frazirati. Prelepo, čarobno, divno, iz raja, iz vilinskih bajki….sve to stoji. Treba doći, proći kroz Kazan, videti, doživeti, gledati u Dunav, u njegove talase, virove, nazirati onu nevidljivu nit koja se taloži kroz eone i milenijume, stenje koje je nekada potapalo more i oslušnuti kroz dubok tunel prošlosti, šum morskih talasa.

I naravno, videti svoju zemlju iz susedne države. Veliki Štrbac koji se obrušava u Dunav, i dalje, vrhovi Miroča, Deli Jovana, Velikog Krša…

 

Prijavite se i otkrijte novi svet

pratite našu fb stranicu